Nga: PhD. Xhavit LIPAJ, Andermatt
Pjesa V
Nderi nuk është zgjedhje, është mënyra e vetme për të ecur pa u ulur. Të bësh të mirën nuk është gjithmonë rruga më e lehtë. Të ndjekësh të drejtën nuk është gjithmonë ajo që shpërblehet. Por për njeriun që e kërkon kuptimin, jo miratimin; paqen, jo fitimin, e mira dhe e drejta janë një udhë që s’ka nevojë për publik, sepse ndriçon vetvetiu.
Ky kapitull i kushtohet ndershmërisë që nuk tregohet, por ndihet, dhe mirësisë që nuk e di se është e mirë, sepse nuk ka nevojë të përkufizohet.
Të humbësh me nder është më fisnike se të fitohesh me mashtrim
Bota na josh të fitojmë me çdo kusht. Por çdo fitore që vjen përmes turpit, nuk është vlerë, është barrë. Më mirë të dalësh i humbur përpara njerëzve, sesa i humbur përballë ndërgjegjes tënde. Se ndërgjegjja nuk flet fort, por nuk hesht kurrë. Dhe ai që fle i qetë në nder, fle më mirë se ai që triumfon në faqe gazetash por gërricet në shpirt.
Mos harro kurrë shpinën që të mbajti
Suksesi është i verbër pa kujtesë. Dhe kujtesa është akt i drejtësisë shpirtërore. Kujtoje vendin ku ke fjetur pa dritë. Kujtoje dorën që të mbajti kur ishe bosh. Se kush e harron fillimin, është gati të tradhtojë fundin. Nderi nuk është lavdi, është rrënjë. Dhe rrënjët që harrohen, thahen në heshtje.
Disa lidhje duhet të zgjatin, deri sa të mësohesh nga ato
Mos mbaj në jetën tënde ata që e vrasin shpirtin tënd, vetëm sepse njiheni prej vitesh. Koha nuk është justifikim për praninë e helmshme.
Disa njerëz nuk janë për të qëndruar, janë për të të treguar diçka dhe për të ikur. Të dish kur ta mbyllësh një derë është po aq e rëndësishme sa ta hapësh. Dhe guximi për të ikur nga një marrëdhënie që të shkatërron është formë e lartë dashurie ndaj vetes. Të mos mbrosh veten kur s’je prezent, uji i pastër ska nevojë për reklamë Kur dikush flet keq për ty, dhe ti nuk je aty për t’u mbrojtur, mos rendo të mbash fjalime.
Në këtë botë, imazhi është valë, por karakteri është thellësi.
Uji i pastër nuk bërtet për të qenë i tillë, ai e tregon vetveten me kalimin e kohës. Dhe ata që kanë sy, do ta shohin. Ata që nuk duan ta shohin, nuk e shohin edhe kur e pinë.
E mira që nuk tregohet, bëhet e shenjtë
Ka mirësi që bëhet dhe harrohet. Ka mirësi që bëhet dhe tregohet. Por më e fuqishmja është ajo që bëhet dhe nuk njihet, as nga tjetri, as nga vetja. Kur e bëjmë të mirën jo për të qenë të mirë, por sepse s’mundemi të mos e bëjmë, atëherë jemi në terren të shenjtë. Sepse e mira e pastër është refleks i shpirtit të kthjellët. Dhe një shpirt i kthjellët është tempull që nuk e shohin të gjithë, por që ndriçon pa dritë.
Përmbyllje e Kapitullit
E mira dhe e drejta nuk janë aksesorë të moralit.
Janë rruga vetë. Jo për t’u lavdëruar, jo për t’u shpërblyer, por për të qenë në paqe me vetveten, edhe kur bota të vë në dyshim. Se në fund, kur të gjithë largohen, dhe kur nata bie në shpirt, e vetmja gjë që ndriçon vërtet… është nderi yt.
( Me datë 28.04.2025 do ta keni pjesën e gjashtë)