Ajo shquhet me takimin dhe figurën e saj në integrimin e gruas, humanizmin e viteve 1999, kur nevoja e madhe e ardhjes së grave shqiptare nga Kosova në kohën e luftës, ku strehoi e sistemoi nevojat e tyre të para.
Zonja Mardena Kelmendi ka meritat e saj atdhetare, letrare dhe koordinuese ndërmjet Italisë, Shqipërisë dhe trevave shqiptare nga vitet ’90, e cila mërgoi familjarisht në Mardena. U lind në Qytetin e Beratit më 15 gusht 1963, në një familje traditash demokratike dhe atdhetare.
I ati i saj ishte Bardhyl Kelmendi, një intelektual i mirëfillët, i ardhur nga Peja e Kosovës në Shqipëri në vitin 1956.Mësues në Rugovë të Pejës, bir i Bali Idriz Osmanajt, qytetar kosovar i emiguar nga Regjimi i Rankoviqit. E ëma e Mardenës është atdhetarja e njohur shqiptare Vitore Stefa, e cila e ka prejardhjen nga një ndër familjet më të njohura patriotike dhe intelektuale të Beratit antik e historik.
Prindërit e saj, gjyshërit e Mardenës, ishin të mirënjohur, ndër ta edhe mësuesja e popullit, njëra nga katër mësueset e para të qytetit të bardhë, Eleni Stefa, por edhe Martiri i Demokracisë, Kostaq Stefa.
Mardena e kreu shkollën e mesme në Durrës, pasi kishte mbaruar shkollën fillore në Berat. Për arësye biografike, nuk mundi të vazhdonte studimet më tej dhe filloi punën që në moshë të njomë, (16 vjeçare) në fabrikën ‘N. I. Sh. ‘Goma’ në Durrës. Meqë kishte prirje artistike që në fëmijëri dhe një zë të bukur që e vlerësoi atë me zërin më të mirë në konkursin e ndërrmarjeve të Durrësit.
Mardena Kelmendi u cilësua dhe vlerësua nga kompozitori njohur Ajk Zaharian, i cili kompozoi enkas për të një këngë që mori çmimin e parë, por që nuk u gëzua siç duhej, pasi biografia e saj bëri të mos mirrte pjesë në Festivalin Kombëtar të Këngës në TVSH. Ëndrra e Mardenës së talentuar mbeti e parealizuar për shkak të zërave mbi biografinë e familjes së saj me tradita demokratike e antikomuniste.
Kërkoi azil politik me kusht të afrohej në Itali, ku kishte ndaluar edhe familja. Zonja Mardena Kelmendi ka zhvilluar aktivitete të panumërta me shoqata të tjera në bashkimin e shoqatave në Itali, pra bashkimi i shoqatave shqiptare – arbëreshe me qendër në Rimini. Ndër aktivitetet më të spikatura ishte ajo në Qytetin e Fermos, me inaugurimin e Bustit të Heroit Kombëtar Gjergj Kastrioti-Skënderbeu. Mardena ështe nje vajzë aktive, e gjallë dhe kurdo di të arrijë diçka sublime. Edhe pse rrugët duken të vështira, synimi i saj e gjenë gjithmonë një zgjidhje.
Me shoqatën “Shote Galica” u bë një punë e mbarë kolosale për ruajtjen e gjuhës dhe identitetit shqiptar. Vënia në pah e vlerave të gruas shqiptare dhe integrimi i saj në shoqërinë italiane për Shoqatën Mbarëkombëtare “Lidhja Shqiptare në Botë”, ajo ka punuar për mirënjohjen dhe mbarëvajtjen e integrimit të gruas shqiptare në Friuli, në Venezia dhe Giulia. U nderua dy herë me çmim prestigjioz për poezitë në librin “Kadare Europeo”.
Ka botuar 4 libra dhe është pjesëmarrëse në disa antologji me poetë të huaj e shqiptarë, ku ka dhënë kontributin e saj për realizimin e tyre. Së bashku me 80 gratë më aktive në botë, morri pjesë si e ftuar nga ministri i diasporës në Kosovë, duke u nderuar me mirënjohje për bashkëpunim në projekte të ndryshme. Disa mirënjohje iu ndanë nga aktivitetet e shumta, si ANOLF, shoqatë e komuniteteve të ndryshme dhe etnive të ndryshme në Trieste, si edhe me ‘Lions Europeo Trieste’.
U stabilizua, fillimisht në Qytetin e Trevizos, Krahina e Venetos, në Itali, ku filloi me aktivitetet e para vullnetare, sociale dhe artistike, në emër të shqiptarizmit, në një periudhë ku vetëm fjala shqiptar të siguronte një persekutim të dytë në një vend ku sapo kishte filluar fenomeni i emigrimit në vitet ’90-të dhe nga ana e shqiptarëve që njiheshin si e keqja e ardhur përtej detit.
Në ndërkohë, Mardena krijoi Shoqatën “Shote Galica”,në vitin 1993, në Oderzo Trevizo,me pjesëmarrës nga të gjitha trevat shqiptare, por edhe italiane, që e ndihmuan në sistemimin e emigrantëve shqiptarë që kërkonin strehim dhe ndihmë.Shumicën prej tyre i strehonte në shtëpinë e saj, derisa i ndihmonte të sistemoheshin, në bashkëpunim me shoqatën “Iliria”.
Së bashku me gra të shquara intelektuale, ka organizuar disa aktivitete të rëndësishme, një ndër të cilët la gjurmë në memorien e emigrantëve shqiptarë të Trevizos, Festa e ‘8 Marsit’, ku kishte një pjesëmarrje të madhe.
Bashkimi shoqatave shqiptare në veri të Italisë, integrimii gruas shqiptare në të gjitha fushat, figura e Mardenës ishte nisma,kurajo,fjala, forca e dashuria që përcillte në breza për t’u treguar kulturën, veshjen, traditën, e cilët ishin e janë shqiptarët dhe trevat e ndara, të cilat i lidhte dhe i lidhë një gjuhë, një shpirt e një komb.
Mardena, me shembullin personal, natyrën e saj artistike, kurajoze, bëhej emocioni sallave me fjalime, ku trasmetonte fuqinë e gruas, nënës, motrës shqiptare, e cila ruan brezave gjuhënshqipe.
Ajo shquhet me takimin dhe figurën e saj në integrimin e gruas, humanizmin e viteve 1999, kur nevoja e madhe e ardhjes së grave shqiptare nga Kosova në kohën e luftës, kustrehoi e sistemoi nevojat e tyretë para.
Mardena është edhe disa herë fituese me çmimin e parë për vargun e saj të lirë poetik në disa ngjarje me poetë të mirënjohur. Takimet letrare dhe antologjitë me poetë shqiptarë e italianë e të kombësive të ndryshme, ka gjetur atë që ju mohua, melodinë e zërit të saj, siç thotënë varg “Këngën e heshtur“.
Mardena ka ndihmuar pa interes, jo vetëm emigrantët shqiptarë që kishin nevojë për ndihmë. Mirënjohje të shumta për punën e saj të palodhur, e cila titullin e marrë në kongresin e dytë LSHB-së, si përfaqësuese e gruas në veriun e Italise, e ka kryer mrekullueshëm.
Mardena, në vitin 2020 hoqi dorë nga aktivitetet e saj shoqërore dhe si përfaqësuese e këtyre ngjarjeve, pasi morri pjesë në zgjedhjet e fundit, të prillit, nëShqipëri, si zëri i diasporës, me Partinë ‘Bindja Demokratike’.
Sot, Mardena ia dedikon kohën e saj, si gjyshe e shkëlqyer, katër mbesave të djalit të saj të vetëm, Alesjo dhe bashkëshortit të saj, Sokolit.
Merr pjesë si e ftuar në ngjarje të ndryshme dhe e thotë me bindjen e saj që është e lumtur për sa ka mundur të bëjë, pasi sheh kombin që ecë vet, siedhe shqiptarët që dallohen nëçdo fushë ku prezantojnë të bukurën shekullore që në shekuj ëndërruam.
Së shpejti intervista ekskluzive!
helveticALforum.ch