/ Fuqia e vërtetë e fjalës !
/ Nga PhD. Xhavit LIPAJ
Diaspora shqiptare ka qenë gjithmonë zemra e kauzave kombëtare. Nga financimi i luftës për lirinë e Kosovës deri te ndihma për rindërtimin e saj, shqiptarët jashtë atdheut e kanë parë veten jo thjesht si spektatorë, por si pjesëmarrës aktivë në fatin e vendit të tyre. Dhe kur erdhi koha për të vendosur një udhëheqës që supozohej të mishëronte idealet e drejtësisë, barazisë dhe patriotizmit, diaspora e zgjodhi Albin Kurtin si simbolin e saj të shpresës.
Por a është kjo shpresë ende e gjallë? Apo kemi të bëjmë me një zhgënjim të heshtur, një çarje të madhe midis idealit dhe realitetit?
Dashuria e pakushtëzuar e Diasporës
Asnjë lider tjetër në historinë e Kosovës nuk ka marrë mbështetje kaq të madhe nga diaspora si Albin Kurti. Ai u pa si një figurë e pakorruptuar, një njeri që do të sfidonte sistemin e vjetër politik dhe do të krijonte një Kosovë të re, ku drejtësia dhe meritokracia do të ishin shtylla themelore. Dhe diaspora nuk kurseu asgjë për ta ndihmuar atë: financime për fushata, mobilizim të votës, ndikim politik dhe një përkrahje të pashoqe mediatike.
Mirëpo, dashuria e verbër është gjithmonë një rrezik. Sepse kur një figurë idealizohet deri në këtë pikë, zhgënjimi që vjen më pas është po aq i madh sa shpresa që e parapriu.
Realiteti dhe shkëputja nga Diaspora
Pasi erdhi në pushtet, Kurti u përball me sfidat e qeverisjes dhe, në vend që të përdorte diasporën si një aset strategjik, ai e ktheu atë në një spektator të heshtur. Asnjë strategji e qartë për përfshirjen e saj në zhvillimin ekonomik, asnjë strukturë e qëndrueshme për të kanalizuar investimet e diasporës në projekte kombëtare, asnjë politikë konkrete për t’i dhënë diasporës një rol vendimmarrës real në Kosovë.
Në vend të një qasjeje bashkëpunuese, qeveria Kurti shpesh është treguar arrogante ndaj kritikave që vijnë nga diaspora, duke i trajtuar ata që guxojnë të shprehin pakënaqësi si ‘të painformuar’ ose, edhe më keq, si ‘të ndikuar nga opozita’. Një narrativë që tingëllon e njohur në të gjitha regjimet që e kanë parë pushtetin si qëllim në vetvete dhe jo si një mjet për të shërbyer qytetarët.
Zhveshja e Mitit: A është Kurti thjesht një tjetër lider që zhgënjeu?
Nëse dikush do të pyeste sot një shqiptar të diasporës që e votoi dhe e mbështeti Kurtin, shumë prej tyre do të heshtnin ose do të pranonin se pritshmëritë e tyre nuk janë përmbushur. Edhe ata që ende e mbrojnë me pasion, nuk mund ta fshehin faktin se shumë premtime janë harruar, shumë ide revolucionare janë bërë kompromis, dhe shumë njerëz që dikur besonin se Kurti do të ndryshonte gjithçka, tani e shohin atë si pjesë të sistemit që dikur e kundërshtonte.
Ironikisht, një nga kritikat më të mëdha që Kurti i bënte qeverive të mëparshme ishte pikërisht arroganca ndaj popullit dhe mungesa e rezultateve konkrete. Sot, kjo ironi është kthyer në një realitet të hidhur për shumë prej ndjekësve të tij.
Diaspora: Nga mbështetja e pakushtëzuar te Pyetja e madhe
A është koha që diaspora ta rishqyrtojë rolin e saj dhe të mos e trajtojë më asnjë lider si ‘shpëtimtar’? A duhet të kërkojë llogari më të qartë, të kërkojë përfshirje reale dhe të mos lejojë që të trajtohet vetëm si një bankë e heshtur financiare e Kosovës?
Nëse diaspora nuk mëson nga ky zhgënjim, historia do të përsëritet. Një tjetër lider do të vijë, një tjetër figurë do të idealizohet, dhe cikli i zhgënjimit do të vazhdojë pafundësisht. Kosova ka nevojë për një diasporë që jo vetëm mbështet, por edhe kërkon llogari. Një diasporë që nuk lejon të përdoret si vegël politike, por kërkon të jetë pjesë e vendimeve strategjike për të ardhmen e vendit.
Nëse jo tani, kur? Nëse jo ne, kush?
(Foto nga arkivi) helveticALforum