Zvicra, e njohur si një nga qendrat më të rëndësishme të industrisë farmaceutike botërore, gjendet sot përballë një rreziku të madh strategjik: mungesës së përbërësve aktivë të barnave (API), të cilët prodhohen kryesisht në Kinë dhe Indi. Sipas ekspertit farmaceutik Nam Trung Nguyen, kjo varësi nuk është thjesht një çështje tregtare, por një kërcënim i drejtpërdrejtë për shëndetin publik.
Mungesa e barnave – një krizë që tashmë ka nisur
Në momentin aktual, në Zvicër raportohen mungesa për rreth 700 lloje barnash, përfshirë ilaçe jetike si antibiotikët, analgjetikët dhe medikamentet për sëmundje kronike si Parkinson.
“Kjo nuk është çështje luksi. Po flasim për operacione të shtyra sepse mungon anestezia, dhe për pacientë që përkeqësohen shpejt pasi nuk marrin trajtimin në kohë,” thekson Nguyen.
Një precedent alarmues ndodhi në vitin 2016, kur një shpërthim në një fabrikë kineze, e cila prodhonte një antibiotik rezervë për infeksione të rënda, uli me 70% furnizimin botëror të këtij ilaçi. Ky incident tregoi sa e brishtë është struktura globale e furnizimit.
Si u krijua kjo varësi e rrezikshme?
Nguyen shpjegon se arsyeja kryesore lidhet me kostot e ulëta të prodhimit në Azi. Kina dhe India kanë ndërtuar kapacitete gjigante prodhuese, duke dominuar tregun global të përbërësve aktivë të barnave. Për ilaçet gjenerike, shumë kompani zvicerane dhe evropiane kanë zgjedhur rrugën e importit për të rritur fitimin, shpesh duke injoruar rreziqet afatgjata.
“Produkti më i lirë nuk është gjithmonë zgjedhja e duhur, sidomos kur bëhet fjalë për shëndetin e popullatës. Cilësia, siguria dhe furnizimi i qëndrueshëm duhet të jenë prioritet,” shton ai.
Rreziku nga tensionet gjeopolitike
Eksperti paralajmëron se Kina mund të përdorë furnizimin me barna si armë presioni politik. Shembulli i ndalimit të eksporteve të metaleve të rralla gjatë konfliktit tregtar me SHBA-në tregon se kjo nuk është një hipotezë e largët.
“Nëse Pekini vendos të ndërpresë furnizimin, kompanitë farmaceutike do të jenë të detyruara ta pranojnë. Nuk kemi asnjë garanci se kjo nuk do të ndodhë me barnat,” thotë Nguyen.
Zgjidhja: Prodhim evropian dhe politika të përbashkëta
Për të shmangur këtë varësi të rrezikshme, Nguyen propozon që Zvicra dhe vendet e BE-së të krijojnë politika të përbashkëta për të rritur prodhimin lokal të përbërësve aktivë. Një nga masat do të ishte kushtëzimi i licencave të tregut me prodhimin në territorin evropian, duke garantuar një treg të sigurt për prodhuesit vendas.
“Nuk është një proces i shpejtë. Do të kërkojë 10 deri në 20 vjet investime dhe bashkëpunim të ngushtë, por nëse nuk fillojmë tani, nesër mund të jetë shumë vonë,” përfundon ai.
Pse ky është një problem urgjent për Zvicrën
Edhe pse Zvicra fiton miliarda nga eksporti i barnave, mungesat e brendshme tregojnë se asnjë vend, sado i pasur, nuk është imun ndaj krizave të furnizimit. Meqë vetëm rreth 10% e vlerës së një ilaçi lidhet me prodhimin fizik, zhvendosja e disa kapaciteteve në SHBA ose Evropë nuk do të shkatërronte industrinë zvicerane, por do të siguronte furnizimin për qytetarët e saj, shkruan 20min.ch, tranameton sam24.info.
( Foto ilustrim )