Nga: Dashnim HEBIBI
Që nga e hëna e 18 gushtit, pushimet verore kanë marrë fund për shumicën e mërgimtarëve që jetojnë e punojnë në Zvicër. Familjet u nisën përsëri drejt shtëpive të tyre të përkohshme në diasporë, duke lënë pas oborret, rrugicat, oxhaqet dhe aromën e tokës së vendlindjes.
Kjo verë e zhurmshme, e mbushur me gëzime, me dasma, me lojën e fëmijëve nëpër lagje e me përqafime të prindërve, mbyllet me një heshtje të rëndë. Në kufijtë e Evropës u panë kolona të pafundme autobusësh, aeroplanë të mbushur përplot, dhe një det makinash që bartnin mërgimtarë, me valixhe në bagazh e me zemër të rënduar në gjoks.
Dhimbja e kthimit
Kthimi nga atdheu nuk është i lehtë. Shumëkush e kthen shpinën, por jo zemrën. Ajo mbetet aty, pranë varreve të të parëve, në shtëpitë e lëna gjysmë të zbrazura, tek duart e lodhura të nënave dhe baballarëve që përcjellin me lot në sy. Një copë shpirti mbetet gjithmonë në atdhe, ndërsa një copë tjetër endet rrugëve të Evropës, nëpër oraret e rënda të punës, nëpër ditë që kalojnë shpejt e net që zgjaten gjatë.
Mërgimtari e di se ky kthim e ky mall do të përsëriten çdo verë. Dhe thellë në shpirt, ai e di se rikthimi i fundit, ai përjetësi, shpeshherë ndodh vonë – atëherë kur nuk kthehet më me buzëqeshje, por me arkivol. Është dëshira e madhe e shumëkujt: që të paktën eshtrat t’i pushojnë në tokën e mëmëdheut, aty ku nisi gjithçka.
Lotët e rrugës
Lotët e prindërve e përcjellin mërgimtarin në çdo kilometrë. Janë lot të heshtur që digjen në sy, por s’harrohen kurrë. Rrugët e Evropës janë dëshmitare të këtyre ndarjeve. Autobusët mbajnë brenda tyre jo vetëm udhëtarë, por mall e dashuri të pathëna. Çdo dritare është një sy që shikon mbrapa, çdo valixhe mbart një copë kujtim, çdo rrugë është një dhimbje e pambaruar.
Fazliu, nga komuna e Preshevës që jeton prej vitesh në Zvicër, rrëfen për sam24.info
“Saherë që vij në atdhe, nuk më dhemb askund. Ndihem i gjallë, i plotë. Nuk ka më tokë më të shtrenjtë se kjo, toka e të parëve.”
Një të dielë e përgjumur
Të dielën pas kthimit, mërgimtarët i gjen të lodhur e të përgjumur. Çantat gjysmë të hapura qëndrojnë në qoshe, ndërsa mendja ende endet nëpër oborrin e shtëpisë në fshat, tek kafja e mëngjesit me familjarët, tek zërat e fëmijëve që luanin deri vonë. E hëna i thërret: puna, oraret, shpejtësia e jetës. Ndërsa fëmijët, të lodhur por me kujtime të freskëta, nisen në shkolla, aty ku gjuha e huaj u bë pjesë e realitetit të tyre.
Mall që nuk shuhet
Dëshira e përhershme e mërgimtarit është e thjeshtë: të ketë një atdhe më të mirë, një vend ku të rikthehet e të mos largohet më. Por jeta ecën dhe vitet kalojnë. Malli nuk shuhet, përkundrazi bëhet më i madh. Shpirti i mërgimtarit mbetet gjithmonë i ndarë në dysh: një pjesë që jeton larg, në vend të huaj, e një pjesë që endet gjithnjë në kujtimet e vendlindjes.
Në çdo hap, në çdo moment, në çdo lutje të tij, mërgimtari thotë të njëjtën fjalë:
“Bekuar qofsh, atdhe!”
SAM24.info
Foto nga Adi Hebibi