Ekonomia gjermane po dobësohet – megjithatë, punëtorët e kualifikuar janë të nevojshëm urgjentisht në shumë sektorë: në profesionet mjekësore, veçanërisht në infermieri, në IT, ndërtim dhe në zanate të kualifikuara. Gjithashtu, ka mungesë të edukatoreve të kopshteve, kuzhinierëve dhe njerëzve që mund të drejtojnë kamionë dhe autobusë, pra shoferëve profesionistë. Në fund të vitit 2024, kishte rreth 1.4 milion vende pune të paplotësuara në kompanitë gjermane në të gjithë vendin.
Në të njëjtën kohë, gjithnjë e më shumë emigrantë po punojnë në Gjermani. Në vitin 2024, përqindja e punonjësve të huaj ishte pak mbi 16 për qind. Është më shumë se dyfishuar që nga viti 2010. Punësimi në profesionet mjekësore është në mënyrë disproporcionale i lartë.
Më shumë se një në gjashtë mjekë ka shtetësi të huaj. Në infermieri, rritja e punësimit që nga viti 2022 ka ndodhur ekskluzivisht për shkak të stafit të huaj. Aktualisht, një në pesë punëtorë në këtë sektor është emigrant.
Por a duan vërtet këta njerëz të qëndrojnë në Gjermani për një kohë të gjatë? Instituti për Kërkime në Punësim (IAB) në Agjencinë Federale të Punësimit ka paraqitur tani një studim mbi këtë temë. Studimi bazohet në një anketë online me 50.000 persona të moshës 18 deri në 65 vjeç, të cilët kanë lindur jashtë vendit dhe kanë emigruar në Gjermani. Personat që nuk kanë status të njohur qëndrimi në Gjermani nuk janë përfshirë në anketë. Periudha e anketës zgjati nga dhjetori 2024 deri në prill 2025.
“26 për qind, ose rreth 2.6 milion njerëz, thonë se e kanë konsideruar në të vërtetë largimin nga Gjermania vitin e kaluar – do të thotë, kanë menduar të largohen”, përmblodhi shifrat Yuliya Kosyakova, drejtuese e departamentit të Migracionit, Integrimit dhe Kërkimit të Tregut Ndërkombëtar të Punës në IAB, në prezantimin e studimit në Berlin. “Rreth tre për qind, ose 300,000 njerëz, tashmë kanë plane konkrete për të emigruar”.
Rreth gjysma e atyre që nuk duan të qëndrojnë duan të kthehen në vendet e tyre përkatëse të origjinës, gjysma tjetër dëshiron të shkojë në një vend tjetër, ku mendojnë se ka kushte më të mira. Midis atyre që janë të gatshëm të kthehen, Polonia ose Rumania përmenden më shpesh. Migrantët që duan të vazhdojnë udhëtimin e tyre nga Gjermania preferojnë Zvicrën, SHBA-në ose Spanjën.
Refugjatët dhe ata që erdhën si pjesë e ribashkimit familjar tregojnë tendenca dukshëm më të ulëta emigrimi sesa individët e arsimuar mirë dhe ekonomikisht të suksesshëm. “Një gjetje kryesore e anketës sonë është se ata që u zhvendosën në Gjermani për të punuar ose studiuar, që janë më të arsimuar, më të suksesshëm ekonomikisht dhe kanë një njohuri më të mirë të gjuhës gjermane, kanë mbi mesataren gjasa të marrin në konsideratë largimin ose të shprehin plane konkrete për të emigruar në ndonjë vend tjetër”, thotë studiuesja e IAB, Katia Gallegos Torres.
Imigrantët me një diplomë masteri ose doktorature dhe me të ardhura më të larta në veçanti kanë menduar të largohen nga Gjermania në 12 muajt e fundit.
“Në sektorët e shërbimeve me njohuri intensive, siç janë IT, financat dhe shërbimet e lidhura me biznesin, midis 30 dhe 39 për qind e të anketuarve kanë menduar të largohen”, thotë Gallegos Torres.
Ekzistojnë gjithashtu trende “relevante” të migrimit në sektorët e kujdesit shëndetësor, prodhimit dhe logjistikës. “Këta janë pikërisht sektorët ku Gjermania ka nevojë urgjente për të siguruar punëtorë të kualifikuar. Ky emigracion selektiv paraqet rreziqe të konsiderueshme për qëndrueshmërinë ekonomike të Gjermanisë në të ardhmen.”
Por cilat janë arsyet, pse duan të largohen ata? Për ata që duan të kthehen në vendlindje, arsyet familjare luajnë një rol parësor. Ndërsa migrantët që duan të transferohen në një vend tjetër shpresojnë kryesisht për mundësi më të mira karriere dhe të ardhura më të larta.
Taksat e larta dhe burokracia e tepërt në Gjermani përmenden shpesh si arsye për t’u larguar. Kësaj i shtohen përvojat e diskriminimit. “Pothuajse dy të tretat e migrantëve raportojnë se kanë pasur ndonjë diskriminim, për shembull, në vendin e punës, në tregun e strehimit, në hapësirat publike ose në kontakt me policinë”, thotë Gallegos Torres.
“Një e treta e migrantëve ndihen aspak ose vetëm disi të mirëpritur. E këto janë faktorë që rrisin ndjeshëm tendencën për të emigruar.”
Kultura mikpritëse ka vazhduar të bjerë në Gjermani. “Në vitin 2024, debati u dominua shumë nga tema e migracionit, dhe pranimi shoqëror nuk ishte veçanërisht i lartë”, vëren studiuesja Yuliya Kosyakova.
Pak më shumë se një e katërta e njerëzve në Gjermani kanë një histori imigracioni. Rreth 21 milionë njerëz kanë ardhur në Gjermani që nga viti 1950. Ndërsa nga vitit 2015 në Gjermani kanë ardhur rreth 6.5 milionë njerëz. Grupet më të mëdha midis tyre janë sirianët dhe ukrainasit.
Në zgjedhjet federale në shkurt 2025, Alternativa për Gjermaninë(AfD), një parti me prirje të ekstremit të djathtë, një parti me parime “ri-emigrimi”, doli si partia e dytë më e fortë. Në fund qeveris koalicioni CDU/CSU, i cili premtoi një politikë më të rreptë migracioni gjatë fushatës zgjedhore.
Në koalicionin me socialdemokratët (SPD), masa e parë e politikës ishte zgjerimi i kontrolleve kufitare. Mundësia që emigrantët e integruar mirë të merrnin shtetësinë me procedurë të përshpejtuar u shfuqizua menjëherë.
“Këto debate të mëdha rreth migracionit dhe politikës së migracionit kanë një ndikim negativ tek njerëzit, në ndjenjën e të qenit të mirëpritur dhe në përvojat e diskriminimit”, tha Kosyakova. “Këto janë arsyet pse njerëzit raportojnë se mendojnë të emigrojnë më shpesh ose në të vërtetë planifikojnë të largohen nga Gjermania”.
Ekspertët llogarisin rregullisht se Gjermania ka nevojë për rreth 400.000 emigrantë shtesë çdo vit për të qëndruar përgjithmonë në këtë vend, në mënyrë që të ruajë forcën punëtore. Kjo është e vetmja mënyrë për të balancuar trendet demografike.
Gjermania është një vend në plakje. Ka një numër në rritje të pensionistëve krahasuar me më pak të punësuar. Kjo jo vetëm që çon në mungesë të fuqisë punëtore, por edhe në mungesë të të ardhurave për të financuar pensionet.
Studimi i IAB tregon se, në këtë sfond, “jo vetëm imigracioni, por edhe mbajtja afatgjatë e emigrantëve është një sfidë kyçe”, thotë Yuliya Kosyakova.
Në përgjithësi, ka të dhëna që masat qeveritare, të tilla si ulja e burokracisë, thjeshtimi i njohjes së kualifikimeve, rritja e digjitalizimit dhe lehtësimi i taksave, mund të zvogëlojnë tendencën për të emigruar, veçanërisht në mesin e migrantëve të suksesshëm profesionalisht, thonë studiuesit e IAB. Por nevojitet edhe pranim shoqëror “i gjerë dhe i ndershëm”.
Ndërkohë, CDU po bën thirrje që studentët e huaj të mjekësisë të mos lejohen të largohen kaq lehtë pasi të diplomohen.
Ata që studiojnë në Gjermani pritet të punojnë si mjekë për të paktën pesë vjet më pas – në zonat rurale të Gjermanisë, ku mungesa e mjekëve po rritet gjithnjë e më shumë.
“Ata që nuk duan ta bëjnë këtë do të duhet të paguajnë disa kosto të trajnimit”, thotë Sepp Müller (CDU), nënkryetar i grupit parlamentar CDU/CSU. Ministria e Shëndetësisë e ka mbështetur këtë ide.
“Ne duhet të tërheqim mjekë të rinj për të punuar në Gjermani në vend që t’i shikojmë ata si emigrojnë”, shpjegon Tino Sorge (CDU), Sekretar i Shtetit në Ministrinë e Shëndetësisë./DW