Gazetat italiane dhe programet televizive të lajmeve po raportojnë gjithnjë e më pak për çështjet e migracionit. Por kur kjo bëhet, politika zë shumë hapësirë.
Aq sa për Raportin XII Carta di Roma, të titulluar ‘Lajme të kundërta’, fjala simbolike për vitin 2024 është “Shqipëria”. Një referencë për marrëveshjet me Tiranën për transferimin e emigrantëve në anën tjetër të Mesdheut.
Studimi u prezantua paraditen e sotme nga studiuesi i Observatorit të Pavias, Giuseppe Milazzo, në selinë e shtypit të huaj, në Palazzo Grazioli, me rastin e Ditës Ndërkombëtare të Emigrantëve.
Çelësi i mirëkuptimit, i ofruar nga presidenti në largim i Shoqatës Carta di Roma, Valerio Cataldi, është ai i një viti në të cilin “njerëzit zhduken (përsëri)”, ndërsa politika është “(ende) në plan të parë”. Në faqet e para të gazetave shihet një reduktim prej 42% në mbulimin e çështjes së migracionit. Në përgjithësi, shtypi italian prodhoi 4,511 tituj mbi migracionin (-34% krahasuar me 2023), me Avvenire ende kryesues (254 artikuj në faqen e parë dhe 870 tituj gjithsej, një mesatare prej 2.9 në ditë – më pak 17%). . Për lajmet kryesore, tkurrja e numrit të lajmeve është 41%.
Nga viti 2013 deri në 2024, korrelacioni midis numrit të mbërritjeve në det dhe prodhimit të titujve mbetet i dobët, duke sugjeruar që media ta trajtojë çështjen bazuar në logjikat që tejkalojnë presionin aktual migrator. Vëmendja e medias duket të jetë e ndërprerë, me kulmet e regjistruara në qershor (dy ulje të mëdha dhe vdekja e punëtorit indian Satnam Singh) dhe midis shtatorit dhe tetorit (dekreti i rrjedhës dhe zbatimi i marrëveshjes me Shqipërinë).
Kuadri i narrativës së vitit 2024 për fenomenin e migracionit është ‘normativ’, me fokus të debatit mbi legjitimitetin e dekretit. Në 10 muajt e parë të vitit, termi stigmatizues ‘klandestin’ është përdorur 37 herë, e barabartë me 1% të totalit midis 2013 dhe 2024 (1772). Përdorimi i shprehjeve nënçmuese si ‘extracomunitario’ ‘vu cumprà’, ‘zingaro’ dhe ‘nomade’ u ul nga 5% në 2014 në 1% midis 2022 dhe 2024. Një progres në praktikat gazetareske. Në të njëjtën kohë, megjithatë, media vazhdon ta portretizojë migrimin si një ‘krizë të përhershme’ dhe të flasë për të me gjuhë alarmante.
Në lajme, në nivel tematik, zëri i parë është ai i ‘flukseve migratore’, edhe nëse përqindja e peshës së temës është më e ulët se një vit më parë (nga 74% në 44,3%). Dhe gjithnjë e më pak flitet për ‘mirëpritje’ (2.9%). Nga ana tjetër, kategoritë “Ekonomia dhe puna” (11.1%) dhe “Shoqëria dhe kultura” (18,3%) janë në rritje.
Ka deklarata nga të paktën një figurë politiko-institucionale në 26% të lajmeve televizive për migracionin, me përqindje që variojnë shumë ndërmjet mediave (Tg2 regjistron protagonizmin më të madh politik – 38% -, Tg La7 ndalon në 14%). Për sa i përket zërit të drejtpërdrejtë të protagonistëve të migrimit, ata janë të pranishëm vetëm në 7% të lajmeve. Në përgjithësi, pothuajse në gjysmën e lajmeve (48%) mbizotëron ana negative e mikpritjes, ndërsa ajo e virtytshme del nga 32%, njofton oranews.