Në një kohë kur në shumë vende të botës arsimimi i lartë shihet si çelësi i vetëm drejt suksesit ekonomik, një studim i ri nga Instituti për Politika Ekonomike të Zvicrës (IWP) në Universitetin e Lucernit sfidon këtë bindje. Rezultatet e studimit tregojnë se në Zvicër, fëmijët nga familje me më pak arsim dhe të ardhura të ulëta kanë ende mundësi reale për t’u ngjitur në shkallët ekonomike – edhe pa një diplomë universitare.
Ardhja nga një familje e varfër nuk përcakton fatin
Studimi, që analizon të dhëna anonime mbi të ardhurat, arsimin dhe përfitimin nga ndihma sociale në të gjithë vendin, zbulon një fakt mbresëlënës: varësia nga ndihma sociale nuk është një “fat familjar” që trashëgohet.
Sipas rezultateve, nëse një person ka një vëlla apo motër që merr ndihmë sociale, probabiliteti që edhe ai të ketë nevojë për të rritet me 22 pikë përqindje. Por, nëse ndihmën e merr një kushëri, efekti shtesë është vetëm 4 pikë përqindje. Ndikimi i gjyshërve është edhe më i vogël – rreth një e pesta e ndikimit të prindërve.
Përfundimi është i qartë: faktorët familjarë kanë ndikim afatshkurtër, por nuk e përcaktojnë përgjithmonë fatin ekonomik të brezave. “Nuk ekziston një mallkim i varfërisë që trashëgohet – me mbështetjen e duhur, çdo brez mund të ngrihet,” thekson bashkëautore e studimit, Melanie Häner-Müller.
Arsimi është i rëndësishëm – por jo gjithçka
Në krahasim me vendet e tjera të OECD-së, Zvicra ofron më shumë mundësi për përmirësim ekonomik, edhe për ata që nuk ndjekin universitetin. Megjithatë, përparimi arsimor mbetet më i kufizuar – pra, fëmijët nga familje pa arsim të lartë rrallë arrijnë diploma universitare.
Sipas studiuesve, ky kontrast lidhet ngushtë me sistemin dual të arsimit profesional në Zvicër – një model që kombinon mësimin teorik me përvojën praktike në vendin e punës. Kjo qasje u mundëson të rinjve të sigurojnë punë të mirëpaguar dhe stabilitet financiar, edhe pa një diplomë universitare.
Në thelb, ky është thelbi i asaj që studiuesit e quajnë “Ëndrra Zvicerane” – bindja se puna e ndershme dhe përkushtimi mund të shpërblehen me sukses ekonomik, pa qenë e nevojshme një diplomë elitare, transmeton 20min.ch.
Një sistem që forcon klasën e mesme
Ndryshe nga shumë vende ku mungesa e një diplome universitare shpesh nënkupton stagnim ekonomik, në Zvicër ekzistojnë rrugë të shumta profesionale drejt suksesit: nga zanatet e specializuara e deri tek pozicionet menaxheriale në industri. Kjo ndihmon në mbajtjen e një klase të mesme të fortë dhe të qëndrueshme, që është themeli i modelit ekonomik zviceran.
Megjithatë, jo të gjithë janë të një mendimi se kjo qasje është e mjaftueshme. Daniel Lampart, kryeekonomist i Bashkimit të Sindikatave Zvicerane, thekson se vlera e arsimit universitar po rritet dhe se disa profesione pa maturë nuk ofrojnë më mundësi të qarta zhvillimi, gjë që shpesh çon në ndërprerje të praktikave profesionale.
Mbështetja familjare – faktori kyç
Në fund, studimi nënvizon një element që mbetet vendimtar për suksesin individual: mbështetja brenda familjes.
Për të rinjtë që vijnë nga shtresa më të varfra, hyrja në tregun e punës mund të jetë sfiduese. Por, kur familja ofron mbështetje emocionale dhe materiale, gjasat për t’u integruar dhe për të ndërtuar një jetë të qëndrueshme rriten ndjeshëm.
Ëndrra Zvicerane është reale
Në një botë ku barrierat sociale shpesh duken të pakapërcyeshme, Zvicra del si një shembull unik: një vend ku arsimimi profesional, përkushtimi dhe struktura familjare mund të çojnë në mirëqenie dhe sukses, pavarësisht prejardhjes.
Në vend të “American Dream”, Zvicra po dëshmon se ekziston edhe “Swiss Dream” – një ëndërr më pragmatike, më e arritshme dhe ndoshta më reale, transmeton 20min.ch.
Përgatiti: D.H
