A është Granit Xhaka futbollisti më me ndikim në botë?, është titulli i mediumi zviceran “Blick”. “Mund të ketë futbollistë individualisht më të mirë.
Por aktualisht asnjëri nuk ka aq shumë ndikim në performancën e ekipeve të tyre sa zvicerani Granit Xhaka.
Në formë të shkëlqyeshme: AFC Sunderland e nisi Premier League si kandidat për rënie nga kategoria.
Me Granit Xhakën, ekipi ka qenë befasi më e madhe e sezonit deri më tani”, shkruan media zvicerane.
“Me një pagë javore të vlerësuar prej 110,000 deri në 140,000 franga zvicerane, Xhaka nuk duhet të varet nga të ardhurat shtesë.
Por kjo nuk është çështja.
Pyetja e madhe tani është: A ka aktualisht një futbollist tjetër që, nëpërmjet talentit të tij të pastër, praktikisht mund ta ngrejë i vetëm një ekip të tërë në një nivel më të lartë, siç po bën aktualisht Xhaka me ekipin kombëtar zviceran dhe AFC Sunderland?
A nuk është ai më i miri, por lojtari më me ndikim?
Le të jemi të qartë: Kjo nuk ka të bëjë me faktin nëse lojtari i lindur në Basel është futbollisti më i mirë në botë.
Edhe në pozicionin e tij në mesfushën qendrore, ka disa lojtarë me statistika edhe më mbresëlënëse, siç janë Pedri (22) nga FC Barcelona, Vitinha (25) nga Paris Saint-Germain, ose Moises Caicedo (24) nga Chelsea.
Por për ta transformuar një lojtar të ri në Premier League si Sunderland, varësisht nga parashikimi i sezonit – kandidati numër 1, 2 ose 3 për rënie nga kategoria në senzacionin e pjesës së parë të sezonit?
Kjo kërkon më shumë sesa “thjesht” cilësi loje. Sa i madh është hapi nga Kampionati i nivelit të dytë në ligën më të mirë në botë bëhet e qartë kur shikojmë dy sezonet e fundit: Të tre ekipet e ngjitura ranë menjëherë përsëri nga kategoria pa lënë gjurmë.
Dikush që jep një shembull kaq të mirë sa të tjerët nuk kanë zgjidhje tjetër veçse ta ndjekin.
“Ai vendos standardet çdo ditë”, vërejti Regis Le Bris (50) menjëherë pas mbërritjes së Xhakës në Anglinë veriore.
Dhe, sigurisht, trajneri i Sunderland ia dorëzoi lojtarit zviceran shiritin e kapitenit menjëherë”, shkruan media zvicerane.
Shaqiri ishte solisti brilant, por Xhaka dirigjenti!
Ai e ka mbajtur atë mjaft natyrshëm për ekipin kombëtar zviceran që nga fundi i Kupës së Botës 2018, edhe pse Xherdan Shaqiri (34) mund ta kishte imagjinuar lehtësisht shiritin në krahun e tij të zhvilluar mirë.
Por pika e fillimit ishte në fakt e qartë që nga fillimi: Nëse Shaqiri ishte solisti brilant, atëherë Xhaka ishte gjithmonë dirigjenti i orkestrës.
Pra, nëse përpiqeni të arrini në thelb të aftësive të Xhakës si udhëheqës, mund të zgjidhni rrugën e lehtë dhe thjesht të thoni diçka për një “udhëheqës të lindur”.
A nuk e kanë treguar ai dhe vëllai i tij Taulanti historinë njëqind herë se kujt prej tyre nëna ua ka varur çelësin në qafë kur kanë dalë si fëmijë për të luajtur futboll në lagjen e St. Johann të Baselit?
Sigurisht, jo Taulanti, i cili është pak më shumë se një vit më i madh. Graniti, sepse që në fëmijëri, ai ishte përgjegjës.
Si mund të shpjegoheshin ndryshe këto hapa të hershëm? Në vitin 2004, ekipi U-13 i FC Basel humbi finalen e Kupës Danone para 20,000 njerëzve në Paris. Në stadium: Zinedine Zidane. Golashënuesi më i mirë i Baselit: Granit Xhaka.
Në vitin 2009, ai fitoi Kupën e Botës U-17 me Zvicrën.
Paraqitja e tij e parë për ekipin e parë të FC Basel: në një ndeshje ku e ardhmja financiare e të gjithë klubit ishte në rrezik.
Menaxhmenti i ri i klubit sapo kishte bërë gjithçka dhe kishte sjellë Alex Frei në shtëpi nga Borussia Dortmund. FC Baseli kishte nevojë urgjente për milionat nga Liga e Kampionëve. Xhaka, vetëm 17 vjeç, shënoi nga 30 metra kundër Debrecenit. Në moshën 18 vjeç, ai debutoi për ekipin kombëtar të të rriturve nën drejtimin e Ottmar Hitzfeld: Zvicra barazoi 2:2 kundër Anglisë në një stadium Wembley të mbushur plot.
Kur u transferua nga Basel te Borussia Mönchengladbach në moshën 19 vjeçe, gjëja e parë që u tha shokëve të tij të rinj të ekipit ishte për Ligën e Kampionëve. Kjo nuk u prit shumë mirë nga profesionistët e Bundesligës të përqendruar në luftën kundër rënies nga kategoria.
Arsenali pagoi rreth 45 milionë franga zvicerane për Xhakën në vitin 2016.
Edhe nëntë vjet e gjysmë më vonë, kjo mbetet shuma më e lartë e transferimit e paguar ndonjëherë për një futbollist zviceran.
Ai mbërrin në Londrën Veriore gjatë një periudhe të vështirë për klubin. Dhe menjëherë lë gjurmë me dy kartonë të kuq për shumë ndërhyrje të pakuptimta. Ai kishte tërhequr vëmendjen te Mongladbach me pesë kartonë të kuq.
Media angleze është e pamëshirshme. Imazhi i tij në ishull çimentohet kur ish-profesionisti Danny Murphy (48) e etiketon atë si “të padisiplinuar” dhe lojën e tij si “të ndyrë” në BBC. Megjithatë, veprimet e Xhakës janë më shumë të nxituara sesa dashakeqe.
Sepse ai është ende në kërkim të pozicionit të tij ideal. Ai u bë Kampion Bote U-17 në krah, dhe te FC Basel shpesh luante në mesfushor – sulmues. Në ditët e tij të para te Arsenali, ai dëshiron të mbulojë të gjithë fushën – dhe duke vepruar kështu, e tepron.
“Ndonjëherë ai bën ndërhyrje të ngathëta sepse nuk është një mbrojtës i lindur“, thotë trajneri i tij i atëhershëm Arsene Wenger (76).
Dhe: “Inteligjencë do të thotë të mos përsërisësh të njëjtin gabim.” Sot, sipas statistikave, performancat e Xhakës te Sunderland e vendosin atë midis tre përqindëshit më të mirë të të gjithë mesfushorëve në Premier League për sa i përket ndërhyrjeve të suksesshme.
Momenti më i vështirë, megjithatë, erdhi më 27 tetor 2019. Xhaka ishte zgjedhur më parë kapiten nga shokët e tij të ekipit – natyrisht. Por kur Arsenali shpërdoroi një epërsi 2:0 në shtëpi kundër Crystal Palace dhe Xhaka u zëvendësua, ndodhi e paimagjinueshmja: tifozët e tij e fishkëllyen dhe e nxorën jashtë fushës.
“Kur mbyll sytë, ende mund t’i shoh fytyrat e tyre. Mund ta shoh zemërimin.
Nuk është vetëm se nuk më pëlqejnë.
Është urrejtje. Urrejtje e pastër.” Kështu e përshkroi ai më vonë. Xhaka reagoi me duartrokitje tallëse, së pari duke hedhur shiritin e kapitenit në tokë dhe pastaj, rrugës për në tunelin e lojtarëve, duke hequr në mënyrë demonstrative fanellën e tij.
Do të kishte qenë fundi i kohës së tij në Londër. Hertha Berlin donte ta nënshkruante me të. Valixhet janë të paketuara, pasaportat janë gati.
Por një bisedë me Mikel Artetën (43) ndryshon gjithçka. Trajneri i Arsenalit e bën për vete Xhakën me ngrohtësinë e tij – dhe me planin që mund të hartojë për të. Në vitin 2023, Xhaka festohet nga tifozët e Arsenalit pas largimit të tij për në Leverkusen.
Sigurisht, trajnerët janë të rëndësishëm për të gjithë futbollistët. Por për Xhakën, ata janë edhe më të rëndësishëm se për të tjerët. Kjo pjesërisht sepse ai nuk e sheh stërvitjen si një detyrim të lodhshëm midis ndeshjeve, por më tepër si një mundësi për t’u zhvilluar më tej si lojtar dhe si pjesë e një ekipi.
Lucien Favre (68) e transformoi atë në një futbollist më të mirë me punën e tij të kujdesshme te Mongladbach. Wenger është njeriu që e impresionoi me qetësinë e tij. Arteta dhe më vonë Xabi Alonso (43) te Leverkusen i hapën botë të reja taktike.
Me këtë përvojë, ai e ndjen menjëherë kur gjërat nuk po shkojnë mirë me një trajner. Nuk është rastësi që thashethemet për transferime rreth Xhakës filluan të qarkullonin pothuajse menjëherë pasi Erik ten Hag (55) u prezantua si trajneri i ri i Leverkusenit gjatë verës. Xhaka u kthye në Angli – ten Hag u shkarkua nga Bayer pas vetëm tre ndeshjeve.
Për një kohë të gjatë, Xhaka dukej të ishte një lider i natyrshëm në ekipin kombëtar.
Por jo gjithmonë lojtari ideal i ekipit. Shumë shpesh, ai e vuri veten dhe ndjenjat e tij në qendër të vëmendjes. Pati ndeshje të Kupës së Botës kundër Serbisë në 2018 dhe 2022, përfshirë një incident.
Por në fund të fundit, cilësia e tij e futbollit është shumë e lartë. Kjo edhe sepse ai është zhvilluar më tej si brenda ashtu edhe jashtë fushës.
Më parë, dukej pothuajse e pamundur që kombëtarja zvicerane të ndërmerrte një sulm pa të paktën një pasim nga Xhaka.
Tani ai madje sakrifikon veten si karrem, si në fitoren 4:0 ndaj Kosovës, për ta tërhequr kundërshtarin nga guaska e tij dhe pastaj për ta tejkaluar atë me topa të gjatë.
Ose, si në fitoren 4”1 kundër Suedisë, ai pranon se për herë të parë janë anësorët ata që po marrin vëmendjen qendrore”, shkruan media zvicerane. /K.Goca/BS
