Përgaditi: Dashnim HEBIBI
Inovacion Zviceran: “Hi-Rice” – Teknologji e re për kultivimin e orizit edhe në rajone ku më parë ishte e pamundur
Zürich, 06 tetor 2025 – Zvicra njihet në mbarë botën për orët e saj të sakta, çokollatat e shijshme, djathin tradicional, sigurinë dhe Alpet mahnitëse. Por përveç këtyre simboleve të cilësisë, shkencëtarët zviceranë janë gjithashtu të njohur për arritje të rëndësishme teknologjike dhe shkencore që kanë ndikim global.
Duke ndjekur parimin zviceran se suksesi i qëndrueshëm arrihet vetëm përmes punës precize dhe cilësore, tashmë është duke u prezantuar një risi e jashtëzakonshme në fushën e ushqimit.
Një themelues vizionar, së bashku me një ekip ekspertësh të shkencave bujqësore, ka zhvilluar një teknologji revolucionare për prodhimin e orizit me konsum minimal uji. Ky projekt po zbatohet nga ndërmarrja inovative “Hi-Rice.swiss”, e cila mund të ndryshojë rrënjësisht mënyrën se si kultivohet orizi në mbarë botën.
Kultivimi i orizit me pak ujë – edhe në shkretëtirë
Falë kësaj teknologjie zvicerane, orizi mund të kultivohet në toka të thata apo edhe në rërë. Në kushtet e krizës globale të ujit dhe ndryshimeve klimatike, kjo është një risi me rëndësi të madhe.
Orizi special rritet për vetëm tre muaj, duke mundësuar deri në katër korrje në vit në rajone me klimë të nxehtë dhe periudha të gjata vegjetative – një avantazh i jashtëzakonshëm për vendet me klimë të ngrohtë.
Për këtë arsye, Shqipëria, Kosova, Maqedonia e Veriut, Maroku dhe Sri Lanka konsiderohen vende shumë të përshtatshme për zgjerimin e projektit.
Pjesëmarrje aktive shqiptare në projekt
Një sipërmarrës shqiptar me arsimim dhe përvojë shumëvjeçare në Zvicër është bërë pjesë aktive e këtij projekti inovativ. I njohur për aktivitetin e suksesshëm të import-eksportit mes Kosovës dhe Zvicrës, ai synon të sjellë teknologjinë moderne të kultivimit të orizit në vendlindje.
Në një takim që zgjati tre orë, ai shprehu bindjen se ky projekt mund të sjellë ndryshime të mëdha ekonomike e sociale në rajon. Kultivimi i orizit do të krijojë qindra vende të reja pune me paga tërheqëse dhe perspektiva afatgjata për fermerët vendas.
Oriz i shëndetshëm – pothuajse pa arsenit
Një element kyç i projektit është siguria ushqimore. Orizi tradicional shpesh përmban nivele të larta arseniku – një element natyral që lidhet me rrezikun e kancerit.
Orizi “Hi-Rice” kontrollohet rreptësisht në mënyrë shkencore dhe ka përmbajtje minimale arseniku. Qëllimi është që në të ardhmen të eliminohet plotësisht. Kjo e bën atë veçanërisht të përshtatshëm edhe për fëmijët e vegjël, një grup konsumatorësh shumë i ndjeshëm.
Një treg me potencial të madh
Në Zvicër, konsumi mesatar i orizit është rreth 6.5 kg për person në vit, dhe pjesa më e madhe importohet. Aktualisht, orizi zviceran me teknologji të lartë kultivohet në Tajlandë dhe tashmë është në shitje online në tregun zviceran.
Së shpejti do të jetë i pranishëm edhe në supermarketet më të njohura të Zvicrës, si produkt “Made in Switzerland”.
Marka “Primal Ricé” planifikon të sjellë deri në 12 lloje orizi, nga të cilat pesë janë tashmë të zhvilluara. Kompania ka tashmë një vlerë të lartë tregu, që tregon për kërkesën e madhe ekzistuese.
Edhe vendet në zhvillim, të prekura nga varfëria ekstreme, kanë shprehur interes: për ta, ky projekt nuk ofron vetëm ushqim, por edhe mundësi punësimi dhe zhvillim ekonomik.
Një mundësi e re për bujqësinë shqiptare
Nëse projekti zbatohet me sukses në Shqipëri, Kosovë dhe Maqedoninë e Veriut, ai mund të shënojë fillimin e një epoke të re bujqësore në rajon. Klima e ngrohtë, orët e shumta me diell dhe tokat pjellore krijojnë kushte ideale për kultivim.
Orizi i prodhuar në rajon do të eksportohet në paketim zviceran, duke i dhënë një vlerë të lartë tregtare në Evropë dhe më gjerë.
Në javët në vijim, kompania do të nisë një fushatë të madhe informuese dhe marketingu, ku do të prezantohen më shumë detaje dhe personat përgjegjës.
Ky projekt zviceran me pjesëmarrje shqiptare është më shumë se një nismë bujqësore. Ai kombinon teknologjinë moderne, inovacionin shkencor dhe potencialin e tokave pjellore.
Një investim i tillë do të krijojë vende pune, do të forcojë prodhimin vendas dhe do të sigurojë ushqim të shëndetshëm e të qëndrueshëm për gjeneratat e ardhshme. E mirëpresim !
( Special për sam24.info)