Pas një vrulli të madh rritjeje në vitet e mëparshme, ekonomia e Shqipërisë pritet të rritet me 3,6% në vitin 2025 dhe 3,5% në vitin 2026, e nxitur nga kërkesa e brendshme, sipas raportit të pranverës së Komisionit Evropian për periudhën 2025-2026.
E mbështetur nga turizmi, eksportet e shërbimeve pritet të vazhdojnë të zgjerohen, ndërsa eksportet e mallrave pritet të rimëkëmben disi – pas dy vitesh tkurrjeje të ndjeshme.
Pas një rënieje të shpejtë në vitin 2024, inflacioni pritet të kthehet gradualisht në objektivin prej 3% vitin e ardhshëm.
Deficiti fiskal pritet të zgjerohet përpara se të bjerë nën 2% të PBB-së në vitin 2026.
Raporti i borxhit publik ndaj PBB-së parashikohet të ulet gradualisht, i nxitur nga rritja nominale e PBB-së.
Aktiviteti ekonomik do të mbetet i fortë
Rritja ekonomike e Shqipërisë mbeti e fortë në 4% në vitin 2024, e nxitur nga kërkesa e brendshme, performanca e mirë e turizmit dhe aktiviteti i qëndrueshëm i ndërtimit.
Rritja e konsumit familjar u mbështet nga rritja e pagave reale mes inflacionit në ngadalësim dhe nga përshpejtimi i rritjes së kredisë.
Rritja e konsumit publik u rrit në bazë të fazës së dytë të reformës së pagave publike.
Krijimi i vendeve të punës në sektorin e shërbimeve mbështeti rritjen e punësimit.
Eksportet e shërbimeve u zgjeruan, por eksportet e mallrave ranë ndjeshëm për shkak të një mjedisi të jashtëm të pafavorshëm dhe vlerësimit të lekut.
Njësoj si në vitin 2023, shumica e sektorëve ekonomikë regjistruan një rritje pozitive të prodhimit, por bujqësia dhe industria shënuan tkurrje.
Në vitet 2025-2026, rritja e PBB-së parashikohet të jetë e moderuar krahasuar me vitet e kaluara, por të mbetet në rritje në 3,6% dhe 3, 5%, përkatësisht.
Rritja e konsumit publik parashikohet të ngadalësohet ndërsa ndikimi i reformës së pagave publike të zbehet, ndërsa konsumi privat, i mbështetur nga rritja e pagave reale dhe përmirësimet në tregun e punës, pritet të mbetet i lartë gjatë horizontit të parashikimit.
Rritja e investimeve mbështetet nga kushtet e favorshme të financimit dhe zbatimi i “Axhendës së Reformës” në kuadër të Programit të BE-së për Reformë dhe Rritje.
Eksportet e shërbimeve pritet të vazhdojnë të zgjerohen, por rritja e mbërritjeve turistike pritet të reduktohet nga normat e rritjes dyshifrore të vërejtura – në vitet e kaluara.
Pas arritjes së nivelit më të ulët në vitin 2024, eksportet e mallrave parashikohet të rimëkëmben disi, ndërsa sektori i mallrave po kalon ndryshime strukturore dhe efekti i vlerësimit të monedhës të zbutet.
Deficiti i llogarisë rrjedhëse parashikohet të rritet pak – nga niveli i tij historik më i ulët – i regjistruar në vitin 2023, por mbetet shumë nën mesataren e tij afatgjatë, duke treguar përmirësime strukturore të shkaktuara nga rritja e turizmit.
Kjo perspektivë është subjekt i rreziqeve negative, të lidhura me ndryshimet në kursin e këmbimit dhe normat e interesit dhe mungesat në rritje të fuqisë punëtore të kualifikuar – të përkeqësuara nga emigrimi.
Si një ekonomi e vogël e hapur, Shqipëria është e ekspozuar ndaj rreziqeve të jashtme që lidhen me ndikimin ekonomik të tarifave ndaj partnerëve të saj kryesorë tregtarë në BE, siç është Italia.
Për më tepër, pasiguria globale dhe rreziqet gjeopolitike mund të ndikojnë në flukset e investimeve të huaja direkte.
Rritja e punësimit pritet të jetë e moderuar
Punësimi u rrit në vitin 2024 dhe pritet të rritet më tej gjatë viteve 2025-2026, megjithëse me një ritëm më të moderuar.
Një shkallë më e lartë e pjesëmarrjes në fuqinë punëtore pritet të jetë nxitësi kryesor i rritjes së ofertës së punës, ndërsa emigrimi i vazhdueshëm ka të ngjarë të përbëjë një pengesë.
Shkalla e papunësisë do të mbetet e qëndrueshme, ndërsa pagat vazhdojnë të rriten.
Rënia e shpejtë e inflacionit në vitin 2024 pritet të pasohet nga një rritje
Inflacioni ra nga 3,4% në janar 2024, niveli më i lartë i vitit, në 2,1% në dhjetor, duke çuar në një normë mesatare vjetore të inflacionit prej 2,2%, nga 4,8% një vit më parë.
Kjo rënie u nxit kryesisht nga çmimet më të ulëta të ushqimeve dhe naftës, së bashku me vlerësimin e qëndrueshëm të lekut.
Inflacioni total duke përjashtuar ushqimin dhe energjinë gjithashtu ra në vitin 2024.
Banka e Shqipërisë zbatoi dy ulje të normës së interesit të politikës në vitin 2024, duke e ulur atë nga 3,25% në 2,75%.
Inflacioni mesatar vjetor parashikohet të rritet në vitin 2025, i mbështetur nga inflacioni më i lartë i importuar, dhe të arrijë objektivin e bankës qendrore prej 3% në vitin 2026.
Deficiti fiskal parashikohet të zgjerohet përpara se të ngushtohet në vitin 2026.
Në vitin 2024, deficiti buxhetor i qeverisë së përgjithshme u ngushtua në 0,7% të PBB-së, që ishte më i ulët se objektivi i buxhetit prej 2,3%.
Ndërsa të ardhurat patën një performancë të mirë, ky rezultat fiskal ishte pjesërisht rezultat i nënekzekutimit të investimeve publike.
Deficiti buxhetor pritet të zgjerohet në 2,4% të PBB-së në vitin 2025, si pasojë e shpenzimeve më të larta, veçanërisht shpenzimeve kapitale.
Rritja e të ardhurave pritet të mbështetet nga zbatimi i strategjisë afatmesme të të ardhurave gjatë viteve 2025-2026, e cila përqendrohet në përmirësimin e administrimit tatimor dhe doganor.
Një raport më i ulët shpenzimesh ndaj PBB-së (i nxitur nga shpenzimet korrente dhe kapitale) parashikohet të ndihmojë në uljen e deficitit buxhetor në 1,9% të PBB-së në vitin 2026.
Bilanci primar parashikohet të mbetet në suficit, në përputhje me rregullin fiskal kombëtar.
Raporti i borxhit qeveritar ndaj PBB-së ra nën 55% në vitin 2024, i mbështetur nga një bilanc primar pozitiv, rritja nominale e PBB-së dhe mbiçmimi i kursit të këmbimit.
Raporti i borxhit parashikohet të bjerë në vitet 2025-2026 me një ritëm më të moderuar, i nxitur nga rritja nominale e PBB-së, njofton oranews.