Nga: Dashnim HEBIBI
Fenomeni i “zvarranikëve shkarravitës” është një tregues i qartë i dobësive strukturore në kulturën politike dhe intelektuale të vendeve në zhvillim demokratik. Ai nxjerr në pah mungesën e një etike të qëndrueshme publike dhe rrezikon të deformojë vetë kuptimin e fjalës së lirë dhe të dijes publike.
Zgjidhja nuk qëndron në ndalimin e fjalës, por në forcimin e standardeve të debatit publik, rritjen e kulturës kritike dhe në krijimin e një mjedisi ku vlera nuk matet nga afërsia me pushtetin, por nga kontributi real në zhvillimin e mendimit shoqëror.
Ka një specie të veçantë që lulëzon në çdo skenë politike: shkarravitësit me përkatësi të përkohshme, që vrapojnë pas partive me një shkathtësi që edhe kameleoni do t’ua kishte zili.
Është tronditëse dhe disi qesharake të shohësh individë që, në vend të qëndrimeve të qarta dhe parimeve të forta, zgjedhin të mbeten në hapësirën e fjalëve boshe, duke u hedhur pas partive politike si hijet pas dritës. Sot i sheh duke ngritur flamuj me entuziazëm të tepruar, duke marrë pjesë në ceremonitë e influencës, nesër – sapo humbasin pushtetin ose privilegjin – i gjen në gjunjë, servilë dhe të përkulur para të njëjtëve, me një përulje që i bën ata të duken më shumë si zvarranikë të padenjë sesa si qytetarë me dinjitet.
Këta janë zvarranikët e pseudo-dijes, ata që përdorin penën jo për të ndriçuar mendimin dhe për të hapur horizonte, por për të vajtuar veten dhe për të kërkuar sërish vend nën hijen e pushtetit. Idealet nuk janë udhërrëfyes për ta; debate të sinqerta nuk ekzistojnë në repertorin e tyre. Çdo fjalë që shkruajnë ose thonë duket si një vajtim i zbrazët i shkronjave që përdorin, një thirrje për njohje, privilegj dhe mirësinë e të fuqishmit.
Në vend që të jenë kritikë të ndershëm dhe të pavarur, ata shndërrohen në përkulës të përhershëm, duke harruar se dinjiteti nuk blihet me pozicione politike dhe as me servilizëm publik.
Shkenca, dija dhe fjala e lirë nuk janë terrene për karrieristë që shiten tek më i forti i radhës. Ato janë instrumente për ndriçim, për edukim dhe për rritje qytetare – jo platforma për ambicie të vogla dhe oportunizëm të verbër.
Në këtë botë ku zvarranikët e pseudo-dijes tentojnë të mbulojnë gjithçka me hijet e tyre, detyra jonë është të dallojmë drithërimat e të vërtetës, të nderojmë integritetin dhe të refuzojmë servilizmin që merr frymë nga pushteti i momentit. Fjala e lirë është e shenjtë, dhe askush nuk duhet ta kthejë atë në vegël për të vazhduar karrierën personale.
Sot i sheh të mbushin rrjetet me fraza “patriotike”, të mbështjella me pseudo-dije dhe citate të çngjyrosura nga librat që s’i kanë lexuar kurrë. Nesër – kur flluska e partisë shfryhet dhe privilegjet treten si sheqeri në ujë – ata shndërrohen në vajtues publikë, që i luten të njëjtëve për një vend të ri nën hije. Pena e tyre është si një leckë për tryezat e pushtetit: përdoret, pastaj lahet dhe vihet në shërbim të radhës.
Në vend të mendimit kritik, prodhojnë fjalë që as vetë shkronjat s’i durojnë – sikur të vajtonin nga lodhja. Të ngjan sikur çdo status i tyre është një aplikim pune me referencë “të jem i dobishëm për këdo që fiton”.
E deri kur…
