/ Nga: Fetah BERISHA, Prizren /
Ky libër është një lloj biografie që kujton kohët më të vështira të personazhit, që nga shkollimi, punësimi, burgosja, vetmia pas burgu e deri te angazhimi politik e institucional në nivel lokal e nacional duke kaluar nëpër dhunën brutale e reprezaljeve të policisë serbe gjatë viteve të ’90.
Në Lozanë me 18.05.2025 u promovua libri i Hamzë Morinës “Me Gjyshin – shtigjeve të lirisë” kushtuar atdhetarit të njohur nga komuna e Rahovecit, Fetah Berishës. Organizimin e këtij përurimi, me nismën e atdhetarit Bislim Hoxha e realizoi BISHZ ( Bashkësia e intelektualëve shqiptarë në Zvicër) e udhëhequr nga Abas Fejzullahu. Në përurim morën pjesë shumë dashamirë të librit dhe bashkëveprimtarë të Fetah Berishës i cili një kohë të caktuar kishte vepruar në kantonin e Vaud it, pikërisht në Lozanë.
Për biografinë e autorit foli prof. i Historisë nga Gjeneva, Agim Paçarizi, derisa artikullin ” Libër për Fetah Berishen”, të redaktorit Munish Hyseni e lexoi Abas Fejzullahu. Nëntor Elshani, djali i dëshmorit të demokracisë nga Nagavci i Rahovecit, Nesimi Elshani, lexoi tekstin e fjalimit të Ukshin Hotit “Bëje ose vdis” që i kushtohet 4 dëshmorëve të parë të demokracisë të vrarë në Rahovec nga Policia e Serbisë në vitin 1990, derisa ata po demostronin qetë dhe po kërkonin Liri, Republikë dhe Demokraci.
Të pranishmit i përshëndeti Artan Berisha, djali i Fetah Berishës, i ardhur enkas nga Kosova, i cili para bashkëveprimtarëve të babait të tij evokoi një ngjarje të dhimbshme kur si 5 vjeçar, bashkë me nënën e tij tashmë të ndjerë i kishte dërguar rroba në burg babait të tij në vitin e largët 1982, kur ai mbahej si i burgosur i ndërgjegjes në atë kohë dhe kishte përjetuar tmerrin e policisë, kur ja kishin ndërprerë me dhunë bisedën me babain e tij prapa hekurave. Ngjarja edhe pas distancës së madhe kohore i shokoi të pranishmit.
Përshëndetjen e Fetah Berishës e lexoi Myrvete Morina edhe ajo ardhur enkas nga Kosova në promovim, në pamundësi të pjesmarrjes së kryepërsonazhit të librit, Fetah Berishës, për shkak të moshës së shtyrë.
Autori Hamzë Morina lexoi një fragment të librit, derisa ish kolegët e Fetahut nga Lozana dhe Zvicra evokuan kujtimet në veprimtarinë e përbashkët me Fetahun. Ibrahim Syla ish deputet i parlamentit shqiptar në vitet e 90 ta, Veprimtari Fahri Mahalla nga Lozana, Saim Tahiraj, kryetar iShoqatës “ Sali Cekaj” e shumë të tjerë, të cilët me fjalë miradije rikujtuan përsonalitetin e Fetah Berishës dhe angazhimin e tij në veprimtarinë atdhetare ato vite sa ishte në Lozanë.
Fjala e redaktorit të librit e lexuar nga Abas Fejzullahu:
LIBËR PËR FETAH BERISHËN
ME GJYSHIN shtigjeve të lirisë është libër i shkruar, nga Hamzë Morina, në formë kujtimesh e rrëfimesh për mikun e tij, atdhetarin e veprimtarin e madh që tërë jetën ia kushtoi lirisë dhe mëvetësisë së Kosovës. Libri është i ndërtuar, përkatësisht i strukturuar, në dy kapituj. Kapitulli i parë Me gjyshin – rrëfime dhe kujtime me disa nënkapituj shtrihet në 168 faqe ndërsa kapitulli i dytë Shkrime publicistike shkruar e botuar nga autori i librit ka më pak hapësirë gjithsej 41faqe. Të dy kapitujt kanë një lidhje mes veti sidomos për vitet e veprimit në fund të shekullit të kaluar dhe fillim të këtij shekulli. Në fund të librit është vendosur një poezi përkushtuese për Fetah Berishën, e shkruar në vitin e largët 1986, e cila u botua për herë të parë në vitin 1994, si dhe albumi me fotografi të përzgjedhura.
Rrëfimet e Morinës nisin që nga fëmijëria e autorit e deri te rrita e tij kohë kur edhe bëhet njëri nga njerëzit më të afërt të Fetah Berishës. Kjo shihet sidomos gjatë gjysmës së viteve ’70, të shekullit të kaluar e këtej, deri në ditët e sotme. Kjo njohje kaq e gjatë ka ndikuar jo vetëm në formimin e autorit por edhe në mundësinë e bashkëpunimit, mirëbesimit dhe të veprimit të përbashkët arsimor, kulturor, ushtarak e politik.
Ky libër është një lloj biografie që kujton kohët më të vështira të personazhit, që nga shkollimi, punësimi, burgosja, vetmia pas burgu e deri te angazhimi politik e institucional në nivel lokal e nacional duke kaluar nëpër dhunën brutale e reprezaljeve të policisë serbe gjatë viteve të ’90. Për këto dhe shumë veprime e ngjarje tjera, për njerëz e vende Hamzë Morina rrëfen me saktësi duke dëshmuar me fakte për gjithë veprimtarinë, angazhimin, punën, dijen dhe personalitetin e Fetah Berishës njeriun e veçantë, njeriun e sakrificës dhe pa dyshim njërin nga figurat më të çmuara në Rahovec dhe më gjerë.
Pra libri është një prodhim dokumentaro – kujtimor që karakterizohet nga thjeshtësia, qartësia dhe të qenit i drejtpërdrejtë. Është libër dëshmues për ngjarje e protagonist që krijuan e vepruan dhe u ngritën në kërkimin e fitimin e lirisë dhe pavarësisë së Kosovës për tu shndërruar sot në një realitet historik. Duhet kujtuar e përsëritur vazhdimisht se ky realitetet historik u nis nga perspektiva e errësirës politike, terrorit dhe të mizorisë serbe, me drama tronditëse, mundime e dhembje të mëdha individuale e kolektive. Kundër kësaj robërie shqiptarët ditën të ngrihen e tu qëndrojnë përballë dhunuesve të lirisë, dhe me forcën e durimit e kundërvënies për rezistencë të pathyeshme në vite e mote u shndërruan në protagonistë të njohjes e të respektimit nga perëndimi, nga fuqitë e mëdha, dhe në drejtues të fateve e ardhmërisë së tyre, të lirisë, demokracisë dhe pavarësisë së Kosovës. .
Ky libër është i vlertë sepse besoj se në të ardhmen do të jetë si një pikë reference për gjeneratat që vijnë pas nesh jo vetëm në kuptimin e njohjen e individit por edhe të shumë proceseve e zhvillimeve politike në këtë pjesë të Kosovës. Fetah Berishën e njoha para 45 vjetësh në Prishtinë. Si atëherë edhe sot vazhdojë të ushqej respektin e patundur për personalitetin e tij, e njeriut që veprimin atdhetar dhe politikën nuk i pa si interes por si përgjegjësi duke konsideruar si të padenja e neveritëse mburrjet, lavdet e egoizmin e shfrenuar. Ky njeri, pra Fetah Berisha, mbetet njëri prej idealistëve të mëdhenj të lëvizjes së madhe të viteve ‘90 e cila mbështetej te detyrimi moral dhe te vlerat perëndimore
e që udhëhiqej nga shtytësi i emancipimit kombëtar, nga ideatori, politikani e lideri Ibrahim Rugova. Pra është kohë e njerëzve që mendonin thellësisht e flisnin qartë por që dëgjoheshin nga një popull i tërë. Miku im i vjetër me lartësinë e tij shpirtërore, me fisnikërinë e pastërtinë e tij njerëzore veproi e punoi gjithë jetën e tij për atdhe, shtet e komb mbështetur
fuqishëm në moton e tij: asnjë ideologji partiake e fetare, asnjë interes i çfarëdo natyre, para çështjes së shenjtë kombëtare e të vatanit (Javorja e Prishtinës “Zëri e 2 marsit të vitit 1996”). Kosova, Republika e jonë ende ka nevojë për këta njerëz fisnik, të urtë e idealistë që ushqejnë kombin me dritën e lirisë, demokracisë e civilizimit evropian. Ju falemnderit që më dëgjuat!
Munish Hyseni
Përshëndetja nga Kosova e Fetah Berishës të cilën e lexoi Myrvete Morina, lektore e librit Të dashur miq, përshëndetje të përzemërta nga Prizreni! Me gjithë dëshirën që ta ndaja këtë moment të veçantë me ju, sot, për fat të keq, nuk kam mundësi të jem i pranishëm në përurimin e librit “Me gjyshin shtigjeve të lirisë” nga miku im i nderuar, Hamzë Morina. Ky libër për mua nuk është thjesht një rrëfim – është një kujtim i gjallë, një pasqyrë e një kohe të vështirë, por edhe e një rruge të mbushur me qëndresë, sakrificë e bashkëveprim. Gjatë asaj periudhe, kur isha i detyruar të largohem nga vendlindja për shkak të represionit serb, ishte pikërisht Lozana dhe gjithë Zvicra që u bënë strehë e shpresës dhe e rezistencës sime.
Dhe aty, në ato vite të mërgimit të dhimbshëm, pata fatin të jem bashkë me njerëz të mrekullueshëm – ata që sot janë me ju dhe e kanë bërë të mundur këtë përurim. Një falënderim i posaçëm për autorin Hamzë Morina, që me përkushtim e shpirt ka sjellë në jetë këtë libër, si dhe për organizatorët e këtij eventi – Bislim Hoxhën, Abas Fejzullahun dhe Agim Paçarizin – miqtë e mi të dashur me të cilët kemi ndarë shumë më shumë se kohë: kemi ndarë ideale, përpjekje dhe dashuri për atdheun. Ju përqafoj të gjithëve nga zemra dhe ju falënderoj për këtë nder të madh që po më bëni. Shpresoj të shihemi së shpejti – në ngjarje të tjera që na bashkojnë për të kujtuar, nderuar dhe festuar jetën, lirinë dhe miqësinë.
SAM24.info